“Mezopotamya’nın Altın Şehri Mardin”de görülecek camii, manastır, kale, kilise ve müze çok! Bu sebeple Mardin’in leziz mekanlarından önce, ilk olarak “bu şehirde neler yapılmalı?”nın cevaplarını arayalım.
İşe 1385 yılında inşa edilen Mardin’in en gösterişli yapılarından biri olan Zinciriye Medresesi’ni ziyaret ederek başlayabiliriz . Gitmişken Mardin’in simgesi haline gelmiş Deyrulzafaran Manastırı ve Kasimiye Medresesi’ni de görmeli , ayrıca ;
MARDİN MİMARİSİ
KATORİ TAŞI VE MİDYAT
Kolay biçimlenen kalker taşı , (Katori) Midyat evlerini oya gibi nakış nakış ince örnekleriyle süsler . Evlerin içi, dışı ,kapı, pencere çevreleri, sütunlar ve kemerler taş işçiliğinin desen desen oya gibi ince örnekleri ile bezelidir.
MARDİN KALESİ
Dinlerin şehri demişken bu kadar fazla inancı bir arada tutmanın tek bir yolu vardır elbet buda tabi ki , ‘’ Hoşgörü’’dür.
Mardin Kalesi denilince bilen herkesin aklında o kare belirir , kalenin o ihtişamlı görüntüsü ve gece olunca yeryüzüne inmişgibi gözüken yıldızlar…
MARDİN TAŞ EVLERİ
Güzel bir yemeğin ardından eski Mardin’de taş evlerin üst damlarında olan kafelerden birinde güzel bir kahve ile kendinizi Mezopotamya manzarasına bırakın.
Mardin , dünya üzerinde başka bir ülkede yer alsa bugün İtalya gibi dünyaca tanınmış turizm ülkesi gibi popüler bir yer olurdu.
MARDİN ULU CAMİ
Artuklu Dönemi mimari örneklerinden, dilimli kubbesi ve minaresiyle Mardin’in sembolü olan Mardin Ulu Cami ,kayıtlara göre iki minareli inşa edilmiştir. Caminin bugün mevcut olan tek minaresinin kare kaidesindeki yazıt, yapım tarihini 1176 olarak vermektedir, fakat bugünkü minare 1888/1889 yıllarında yeni ve elektik bir üslupla yapılmıştır. Bazı Süryani yazarlar kiliseden çevrildiğini söylerler. Yapı kiliseden çevrilmemiş olsa bile, yerinde eski bir kilisenin bulunması muhtemeldir. Yapı 12. yüzyıl Artuklu Dönemi mimarisinin temel özelliklerini yansıtır. 
KASİMİYE MEDRESESİ
Yapımına Artuklu hakimiyeti sonlarında belki de Sultan İsa Devrinde Zinciriye Medresesi’nin yapımından hemen sonra muhtemelen aynı mimar tarafından başlanmış, fakat Timur İstilası ve Akkoyunlu baskısı gibi karışık bir durumun ,Mardin Siyasetine hakim olmaya başlaması üzerine yarım kalmış, daha sonra belki Akkoyunlular tarafından tamamlandıktan sonra Cihangir’in oğlu Kasım (1457-1502) adıyla anılmıştır. Güneyde ovaya açık cepheye sahip Medrese, Mardin yapılarının en büyüklerindendir
DAYRULZAFARAN MANASTIRI
Mardin’in 5 km doğusunda bulunan, 1932’ye kadar 640 yıl boyunca Süryani Ortodoks patriklerinin ikamet yeri olan ve üç kattan oluşan manastır 5.yüzyıldan başlayarak farklı zamanlarda yapılan eklentilerle bugünkü haline 18. yüzyılda kavuşmuştur. Manastır, Milattan önce Güneş Tapınağı daha sonra da , Romalılarca kale olarak kullanılan bir kompleks üzerine inşa edilmiştir.
1969 yılına kadar Süryanice, Arapça, Osmanlıca ve Türkçe kitaplar bu matbaada basıldı. Mardin Metropoliti’ninikametgahı olan Deyrulzafaran Manastırı bugün de Süryani Kilisesinin önemli dini merkezlerinden biridir.
ARTUKLU ESERLERİ SEYRİ- MERDİN
Cumhuriyet Alanı’nın güneyindedir. 1371’de Artuklusultanlarından Melik Salih ve Melik Muzaffer zamanında görev almış Abdüllatif bin Abdullah tarafından, minaresi Mısır Valisi Muhammed Ziya Tayyar Paşa tarafından inşa ettirilmiştir.
GAZİPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU
Mardin merkez Gazipaşa İlköğretim Okulu olarak kullanılan binanın yapımına 1892 yılında Lole adında mimarbaşı tarafından başlanmış ve II. Meşrutiyet döneminde 1907 tarihinde Süryani Kadim Cemaatinden Cebbur adında zengin bir kişi tarafından ev olarak hizmete açılmıştır. Bina uzun yıllar ev amaçlı kullanıldı , 4 kattan ibarettir.
1. Kat : Mahzen ve tavla amacı ile yapılmıştır. Şu an ev olarak kullanılmaktadır.
2. Kat : Sokaktan büyük bir kapı ile geniş salona girilir. Bu katta 8 oda bulunmaktadır.
3. Kat : Bu katta 3 oda bulunmaktadır.
4. Kat : Bu katta 10 oda bulunmaktadır.
BAKIRCILAR ÇARŞISI
Bu çarşıya “Kazancılar Çarşısı” da denir. Mardin’de kullanılan mutfak eşyaları ile yemek takımlarının tamamına yakını bakırdan oluşurdu. Bu nedenle bakırcılık mesleği Mardin’de yaygındı. Külçe olarak getirilen bakır madeni eritilir ve en küçük yemek tabağından en büyük kazanların yapımına kadar ev eşyası yapımında kullanılırdı. Bakıcılar çarşısına giren bir kişi, bakırı döven tokmak seslerinden ne kimselere sesini duyururdu ne de kendi sesini duyabilirdi.
PTT BİNASI
1890 yılında Şatana ailesi tarafından Ermeni mimar Lole’yeyaptırılmış olan ve Mardin sivil mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan yapı, Şehidiye Camii’nin karşısında zengin ve görkemli taş işçiliğiyle dikkati çeker. Bina 1950 yılından itibaren PTT binası olarak kullanılmıştır. Bugün bina Artuklu Üniversitesine devredilmiş olup Turizm Uygulama Oteli olarak kullanılması düşünülmektedir.
MOR GABRİEL KLİSESİ
Midyat ilçesinin 23 km güneydoğusunda bulunmaktadır. Manastır, Süryani Kadim Cemaatinin ünlü ve büyük yapıtlarından biridir. Meşe ağaçları ile kaplı yüksekçe bir tepede yapılmıştır. Manastırın temelleri Savurlu Mor Smuel ile Kartminli Mor Şemun tarafından 397 yılında atılmış ve yapı kısa sürede tamamlanmıştır. Değişik tarihlerde içine ve dışına ekler yapılmıştır. 615 ve 1049’da Metropolitlik Merkezi olan manastırda, Kral Arcadius (395-408) zamanında Mor Şemuntarafından barınma ve dua yerleri yapılmıştır. Kral Theodosius(408-450) çağında lahitlerin konacağı abide evi, Meryem Ana Kilisesi, Resuller Kilisesi, Kırkşehit Kilisesi, Mor SmuelMabedi, kral kızı Theodora’nın Mor Smuel tarafından iyileştirilmesi nedeniyle Theodora Kubbesi, Mor ŞlemunMabedi yapılmıştır. 
MARDİN MÜZESİ:
Mardin Müzesi’nde , Mardin ve çevre kazılarından ortaya çıkan tarih öncesine ait eserler ve bu yörenin geleneksel yaşam tarzına ait etnografik öğeler sergilenmektedir.
KAFRO KÖYÜ
Kafro köyü olarak bilinen , Elbeğendi köyünü de planınıza dahil edebilirsiniz. Eski Mardin merkezinden arabayla 1 saat 20 dakikada ulaşabilirsiniz.
MİDYATA GİDİN
Başka bir rivayete göre de Midyat, Mağaralar Kenti anlamına gelen ” MATİATE” kelimesinden ismini almıştır. Bu görüşü ileri sürenler, “MATİATE” isminin Asur yazıtlarında M.Ö. 9.Yüzyılda geçtiğini ifade etmektedirler. Bu görüşe paralel olarak Midyat’ta ilk yerleşim yerinin mağaralar olduğunu gösteren “Elath” mevkiinin (Midyat’a 3 Km. uzaklıkta ve Acırlı Beldesi yakınında bulunan Ziyaret-Mesire Yeri) Romalılar döneminden günümüze kadar geldiği söylenmektedir.
MİDYATIN TARİHİ SOKAKLARI VE MAHALLELERİ
ZAZ , Mardin’in Midyat ilçesinde, Kul Dağı’nın tepeleri üzerine kurulu köyler var. Bu köyler Tur Abdin Köyleri olarak adlandırılıyorlar. Tepe üzerinde kurulu oldukları için birbirilerini görebiliyorlar. Hepsinde de bir Akdeniz havası hakim, hepsi de bağ-bahçe içinde(imiş). 1960’lı yıllara kadar hepsi birer Süryani köyüymüş ancak şimdilerde tüm köylerde toplam yaşayan aile sayısı 40’ı aşmıyor. İşte bu köylerden biri de Zaz…
Tarihi dokusu, işlemeli taşları ile geçmişin derinliklerine doğru bir yolculuğa çıkmak gibi Gelüşke Hanı’nı arşınlamak. Mardin’in her köşesi bambaşka bir havayla bürülü zaten.
Mezopotamya’nın Kalbi Meşhur Mardin Yemekleri
DİCLE VE FIRAT NEHİRLERİNİN TAM ORTASINDA YER ALAN MARDİNDE NE YENİR?
Pek çok kültüre ev sahipliği yapmış olan Mardin, yöresel yemekleri ile de dikkat çekiyor. Baharatlı ve yağlı özellikleri ile dikkat çeken yemekler, et ve süt gibi malzemelerle lezzetlendiriliyor ve yiyenleri kendine hayran bırakıyor.
Meşhur Yemekleri,
SALAŞ MEKANLAR
KABAPÇI RIDO
Mardin’e giden herkes bilir. Kime sorsanız sizi karın doyurmak için Rido’nun yerine yönlendirirler.
YEREL LÜKS MEKANLAR
BAĞDADİ
Reyhani, frik salatası, Bağdadi atom, şemsıl yakudi, tahinli patlıcan salata damağınızdan uzun süre silinmeyecek tatlardan
KARDEŞLER ODUN EKMEK FIRINI
Küçük fırından çörekleri aldığınız gibi kendinizi Mezopotamya manzarasına doyacağınız, çay ile çöreği buluşturabileceğiniz bir alana atıp bu güzel fırının lezzetleri ile manzaranın keyfini çıkarabilirsiniz.
CİHAN LOKANTASI
Mardin’de perde pilavının tek adresi Cihan Lokantası olmalıdır. Yöresel lezzetleri merak edenlerin uğradığı Cihan Lokantası kaburga dolması ile de damaklarda unutulmaz bir tat bırakıyor. Ayrıca , esnaf usulü yemekleri burada yiyebilirsiniz
‘’ KÖYDE PİZZA YEMEK’’ KAFRO’S PİZZERİA,
Köy odun ateşinde pişen pizzası ile ünlü! Zamanında Süryanilerin yaşadığı Elbeğendi köyü terör nedeniyle boşaltılınca, köyün yerlileri Avrupa’nın çeşitli şehirlerine göç etmiş. Aralarından bir ailenin köye geri dönüp burada bir pizzacı açmasıyla Kafro köyü de Mardin’in gezilecek yerleri arasındaki yerini almış.
KAHVALTI
ASUDE’İ MARDİN CAFE YÖRESEL YEMEKLER IZGARA ÇESİTLERİ KÖY KAHVALTISI
Mardinde yöresel kahvaltı isteyenler buraya gidebilir.
Favorim olan ‘’ Sembusek ‘’
Kapalı pide olarak bilinen Sembusek, Mardin’in sevilen yemeklerinden biri. Kıyma ve hamurun bir araya geldiği bu yemek özel saclarda pişiriliyor ayrıca , Ortadoğu mutfağında da meşhurdur.
MARDİN’DEN NELER ALINIR?
Karşınıza çıkacak olan rengarenk Mardin sabunları buranın en meşhur ürünlerinden biridir.
Bakırcılar çarşısına uğrayın. Cezve, çaydanlık, kahve seti, sahan, tencere gibi onlarca farklı çeşit bulunuyor. Beğendiğiniz ürün olursa pazarlık yapmayı sakın unutmayın.
MARDİNDE KAÇ GÜN KALINIR ?
Hafta sonu iki günde ya da bilemediniz en fazla 3 günkalmanız yeterli olacaktır . Geniş kapsamlı Mardin turu için en az 3 güne ihtiyacınız olduğunu baştan belirtelim.
MARDİNDE ULAŞIM
Mardin Havalimanı’ndan Merkeze Ulaşım
Mardin Havalimanı’ndan , merkeze toplu taşıma ile gitmeyi tercih ediyorsanız , Havaş otobüsleri ve belediye otobüsleri uçuşlara koordine şekilde hizmet veriyor.
MARDİN’DE NEREDE KALINIR
Mardin’deki konaklamanız için Eski Mardin’deki otel ve butik otellerin yanı sıra Midyat’taki konakları da değerlendirebilirsiniz. Yeni şehir tarafında kalmıyorsanız zaten otellerin büyük bölümü taş mimariden ve konaklardan oluşuyor. Çoğu otel de özellikleri bakımından birbirine benziyor.
